„Joris zit soms wel meer dan zes uur per dag op zijn telefoon”
Casus: Joris (16) lijkt verslaafd aan zijn telefoon
Joris (16) zit vaak zo’n zes uur per dag op z’n telefoon.
Hij kan zichzelf er amper toe zetten om hem weg te leggen en huiswerk te maken
of andere verplichtingen te doen.
Moeder Ria maakt zich zorgen. “Hij betaalt
zijn eigen telefoon en abonnement. Dus wat kunnen we nog?”
Tekst: C.A.Schipaanboord-de Vos
„Joris had altijd schermtijd via de ouderlijk toezichtapp Family Link. Wat we vooraf niet wisten, is dat je daar vanaf zestien jaar niet veel meer mee kunt. Kinderen mogen dan opeens alles zelf bepalen. Wij stelden bijvoorbeeld een tijdslimiet in voor bepaalde apps, maar die kon hij gewoon weer uitschakelen. We zeiden toen: als we toch geen inspraak meer hebben, betaal je alles maar zelf. Dat kan hij, want hij heeft een baantje. Dus hij kocht z’n eigen telefoon en sloot zelf een abonnement af. We hebben nu dus totaal geen zeggenschap meer en dat is lastig.
We hebben een aantal regels, zoals alleen beneden op je telefoon en na bedtijd en ’s zondags blijft hij in de kast. Dat gaat goed. Maar door de weeks zijn er problemen. Het staat zijn schoolwerk in de weg. Hoe krijgen we Joris zo ver dat hij z’n telefoon voor zijn leerwerk weglegt? Op zondag weet hij precies hoe hij het in de komende week wil aanpakken. Zo had hij onlangs toetsweek en maakte hij plannen hoe en wanneer hij wilde leren. Maar dan heeft hij z’n telefoon niet in z’n hand. Op maandag is hij alle plannen alweer vergeten. Als hij toch aan z’n huiswerk zit, doet hij dat beneden, hangend op de bank. Joris heeft gewoon geen macht over zichzelf om zichzelf een schop te geven om pen en papier te pakken en aan de slag te gaan. Dat is trouwens met veel verantwoordelijkheden.
Joris is geen heilige boon, maar ik geloof dat hij op zich geen verkeerde dingen doet op zijn telefoon. Ik ben geen ouder die denkt dat zijn kind zoiets niet doet, maar dit is echt mijn gevoel. Zijn moreel kompas is goed. Hij kijkt vooral allerlei filmpjes op YouTube, zoals over motors en vuurwerk. Ook zit hij veel op Snapchat. Verder appt hij veel. Veel jongeren willen hun verhaal bij hem kwijt. Daardoor moeten we hem ook heel veel keer roepen, bijvoorbeeld als we gaan eten of weggaan. ‘Ik ben nog met mensen bezig!’, is zijn antwoord dan.
Wat ook irritant is, is dat Joris z’n oortjes in heeft als hij op z’n telefoon zit. Hij is dan voor ons onbereikbaar. Zodra ik iets tegen hem zeg, krijg ik als reactie: ‘Even niet hoor, ik ben bezig’. Hij is overal sociaal, op z’n telefoon en bij z’n vrienden. Maar thuis niet. We kunnen niet goed met hem praten. Dat hoort natuurlijk bij pubers. Maar ik vind het wel lastig. Als hij ’s ochtends beneden komt, pakt hij z’n telefoon en zit hij er zo een kwartier mee op de wc. Ik vraag me af wat hij daar doet. Vervolgens zit het hele gezin aan tafel te wachten om te gaan ontbijten, tot hij van het toilet komt. Dat geeft nogal irritaties.
Joris zit soms wel meer dan zes uur per dag op zijn telefoon. Daar maak ik me zorgen over. Wanneer is er sprake van een verslaving? Ik vind het heel lastig hoe we ermee om moeten gaan. Eerst pakte ik Joris’ telefoon wel eens af, maar daar begin ik niet meer aan. Ik werd dan beschuldigd van diefstal, omdat het zijn eigen telefoon is. Het liep altijd uit op ruzie. Ook stuurde ik hem na een half uur telefoongebruik wel eens weg. Dan ging hij in de schuur op zijn telefoon. Vervolgens kwam hij na een kwartier terug en begon alles overnieuw, dus dat hielp ook niets. Ik blijf nu altijd rustig, maar blijf zeggen dat ik het gek vind hoe vaak hij op zo’n telefoon zit en dat ik me zorgen maak over zijn huiswerk. Verder bemoei ik me niet met zijn huiswerk, want ik vind dat hij het uit zichzelf moet doen.”
Karel Post, Adventure Therapeut en oprichter van Outback Explorers, geeft tips.
„Ik denk dat veel ouders het verhaal van Ria herkennen. Ze pakt veel goed aan. Ze blijft rustig en laat meer verantwoording bij Joris. Maar Ria, ben je écht rustig vanbinnen? Probeer te relativeren en er met andere ogen naar te kijken. Kijk naar Joris. Zijn mobieltje is misschien vijf procent van het oppervlak dat je dan ziet. En als je bedenkt dat er vierentwintig uren in een dag zitten, dan valt zes uur telefoongebruik misschien nog mee. Bovendien is hij ’s zondags offline. Heel goed!
Verleg de focus
Richt je aandacht vooral veel op de gebieden naast de telefoon. Biedt hem warme chocomel met slagroom aan als hij beneden is. Heeft hij iemand goed geholpen? Geef hem een compliment en zeg dat je trots op hem bent. Als Joris op de wc zit, wacht je niet op hem, maar begin je het ontbijt met het gezin. 1 op de 6 keer zeg je: ‘jammer dat je niet meteen aansluit’. Nog beter is het om humor te gebruiken. Bijvoorbeeld: ‘Deed je wc-app het niet?’ Dan vraagt hij: ‘Hoe zo?’ Dan zeg je: ‘Je bleef zo’n twintig minuten weg. Misschien was het lastig om in te voeren wat je allemaal geloosd hebt’.
Praat af en toe mee over wat Joris vertelt over zijn telefoon en kijk mee als hij dat toestaat. Zijn telefoon is alles: sportwinkel, showroom van motoren, hangplek met vrienden, nieuwsbron, schoolagenda, moppentrommel etc. Maak dus inhoudelijk contact of vraag of hij iets voor je op wil zoeken. Bijvoorbeeld over een appeltaart bakken zonder oven.
Huiswerk loslaten
Ria vindt het huiswerk Joris’ eigen probleem. Dat klopt. Probeer het echt los te laten, maar wees wel beschikbaar. Vraag bijvoorbeeld hoe hij er tegenaan kijkt en of jullie iets voor hem kunnen betekenen op dit gebied. Zeg niet ‘zie je wel…’ als het fout gaat. Maar: ‘Dat is bale voor je. Als we iets voor je kunnen doen, horen we het wel.’
Ria vraagt zich af of Joris verslaafd is. Ja en nee. Ja: hij kan zijn telefoon moeilijk loslaten door de behoefte aan steeds nieuwe prikkels. Nee: hij heeft de telefoon niet nodig om zich goed te voelen of allerlei grote moeilijkheden uit de weg te gaan. Ik verwacht dat hij, met vallen en opstaan, op z’n twintigste een stabiele jongeman is.”
Advies telefoongebruik van Karel
- Voor 12 jaar geen mobieltje;
- Van 12-14 jaar mobielgebruik met ouderlijk toezicht;
- Van 15-18 jaar vrijer mobielgebruik met een paar vaste afspraken;
- 18+ soms een gesprek.